تکنیک استخراج فاز جامد به منظور جداسازی/حذف برخی یونهای فلزی آلاینده محیط زیست با استفاده از منگوستین (جاذب طبیعی) و نانو آلومینا

کار حاضر از دو بخش تشکیل شده است، در بخش اول با استفاده از روش استخراج فاز جامد به شیوه غیر ستونی، ذرات پوست خشک شده منگوستین با اندازه بین 3/0 تا 6/0 میلی¬متر، به¬عنوان جاذب زیستی، برای حذف سرب از محیط¬های آبی به¬کار برده شد و تاثیر پارامتر¬های مختلف موثر بر استخراج ازجمله ph محلول نمونه، مقدار جاذب، غلظت اولیه آنالیت، زمان تماس بین محلول نمونه و جاذب و سرعت چرخش مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل، بیشترین میزان استخراج 3/99% در 3=ph برای 50 میلی¬گرم جاذب و 10 میلی¬لیتر از محلول نمونه با غلطت بهینه 5 میلی¬گرم بر لیتر با زمان تعادل 10 دقیقه و سرعت چرخش 400 دور بر دقیقه تخمین زده شد. بیشترین ظرفیت جاذب منگوستین نیز 21/4 میلی-گرم بر گرم و نقطه بار صفر جاذب در نقطه ph برابر 2 به¬دست آمد. به منظور بررسی صحت روش از نمونه¬های طبیعی خاک با روش افزایش استاندارد استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین بازده واجذب برای یون سرب از روی جاذب، با 2 میلی¬لیتر محلول 1/0 مولار از نیتریک اسید انجام گرفته است. حد تشخیص روش بر حسب رابطه 3sb برابر با µg l-1158/0 و از رابطه 3sb/m برابر با µg l-116/3 به دست آمد و انحراف استاندارد نسبی 36/5% حاصل شد. آنالیز داده¬های ایزوترم تعادلی نشان داد که برای آنالیت مورد نظر، مدل لانگمویر مطابقت بیشتری با داده¬های تجربی دارد و سنتیک جذب این فلز نیز به وسیله مدل سنتیکی شبه مرتبه دوم به بهترین نحو توصیف شد. در بخش دوم کار نانو گاما آلومینا به¬عنوان بستر برای تهیه فاز جامد اصلاح شده با لیگاند ایندان-1،2،3-تری ¬اُن 1،2-دی اکسیم در محیط مایسلی sds استفاده شد و کارایی آن برای استخراج/پیش-تغلیظ مقادیر ناچیز یون¬های zn2+ به شیوه استخراج فاز جامد غیر پیوسته و به صورت ستونی مورد بررسی قرار گرفت و اندازه¬گیری به¬وسیله دستگاه طیف سنجی جذب اتمی شعله¬ای انجام شد. در ادامه مهم¬ترین پارامتر¬های موثر بر استخراج مطالعه شدند و مقادیر بهینه به ترتیب 6=ph، سرعت جریان محلول نمونه 2/7 میلی¬لیتر بر دقیقه، غلظت اولیه آنالیت 5/0 میلی¬گرم بر لیتر و وزن جاذب 50 میلی¬گرم به¬دست آمد. حد تشخیص روش بر اساس رابطه 3sb برابر 363/0 میکرو¬گرم برلیتر و از رابطه 3sb/m برابر با 96/0 میکرو¬گرم بر لیتر به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی 68/4% و فاکتور تغلیظ 3/83 حاصل شد. در پایان کاربرد این روش به¬منظور تعیین مقادیر فلز روی در نمونه¬های مختلف آبی و خاکی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. کلمات کلیدی: استخراج فاز جامد، طیف سنجی جذب اتمی شعله¬ای، منگوستین، نانو گاما آلومینا اصلاح شده، پیش تغلیظ.